Pafta Kılavuz Diş Açma Sistemi

 

Pafta Kılavuz Diş Açma, metal ve plastik gibi malzemeler üzerinde vida dişi (yiv) oluşturmak için kullanılan bir el aletleri sistemidir. Temelde iki farklı işlevi yerine getirir:

Alet Tanımı ve İşlevi Sonuç
Kılavuz (Tap) Matkapla delinmiş bir deliğin iç yüzeyine (dişi vida) diş açmaya yarayan kesici alettir. Kılavuz kolu ile kullanılır. İç Diş (Dişi Vida) açar.
Pafta (Die) Silindirik bir malzemenin (mil, boru, çubuk) dış yüzeyine (erkek vida) diş açmaya yarayan kesici alettir. Pafta kolu ile kullanılır. Dış Diş (Erkek Vida) açar.

 

Nasıl Kullanılır ve Temel Özellikleri

 

  1. Hazırlık: Diş açılacak malzemenin çapına ve diş aralığına (adımına) uygun kılavuz veya pafta seçilir. Kılavuz için açılan deliğin çapı, pafta için tornalanan milin çapı önceden belirlenmelidir.
  2. Montaj: Kılavuz, kılavuz koluna; pafta ise pafta koluna (bujikolu da denir) takılır.
  3. Ağızlatma ve Eksenleme: Alet, iş parçasına 90° dik bir açıyla yerleştirilir ve yavaşça bastırılarak malzemenin ağızlaması (kavraması) sağlanır. Eğik başlama, dişin yamuk olmasına veya aletin kırılmasına neden olur.
  4. Diş Açma (Talaş Kırma): Alet, dengeli bir kuvvetle saat yönünde (diş açma yönü) döndürülür. Diş açma işlemi sırasında kesme işlemini kolaylaştırmak ve ısınmayı azaltmak için kesme yağı (diş açma yağı) kullanılması kritiktir.
    • Talaş Kırma Kuralı: Aleti 1-2 tam tur ileri, ardından yarım tur geri çevirin. Bu, talaşların kırılmasını ve sıkışmasını önleyerek diş kalitesini artırır ve aletin kırılmasını engeller.

 

Çeşitleri ve Gruplandırılması

 

Kılavuz ve Pafta setleri genellikle Metrik (M) ve İnç/Whitworth (W) ölçü sistemlerine göre gruplandırılır.

 

Kılavuz Çeşitleri

 

  • El Kılavuzları (3’lü Set): Manuel kullanım için tasarlanmıştır ve genelde birbiri ardına kullanılan 3 farklı kılavuzdan oluşur:
    1. Kaba (Konik): Diş açmaya başlayan ilk kılavuz.
    2. Orta (Kılavuz): Diş profilini derinleştiren ikinci kılavuz.
    3. Bitirme (Kalıp): Tam ve hassas diş profilini oluşturan son kılavuz.
  • Makine Kılavuzları: Seri üretimde ve CNC/matkap makinelerinde kullanılan, tek parçadan oluşan kılavuzlardır.

 

Pafta Çeşitleri

 

  • Kapalı (Sabit) Paftalar: Sabit çaplı vida dişlerinin açılmasında kullanılır.
  • Açık/Ayarlı Paftalar: Vida çapları ayarlanabilir olduğu için farklı çaplardaki vida dişlerinin açılmasında kullanılır.
  • Borular İçin Paftalar (Boru Paftaları): Su, gaz vb. boru tesisatlarında kullanılan özel dişleri açmak için tasarlanmıştır.

 

Güvenlik Önlemleri, Muhafaza ve Bakımı

 

Konu Önlem
Güvenlik Uçan talaşlardan korunmak için mutlaka güvenlik gözlüğü kullanın.
Doğru Seçim İşlenecek malzemenin çapına ve diş aralığına tam uygun aleti seçin. Yanlış çap, malzemeye ve alete zarar verir.
Yağlama Diş açma sırasında kesme yağı (diş açma yağı) kullanarak sürtünmeyi, ısınmayı azaltın ve diş kalitesini artırın.
Muhafaza Kullanımdan sonra yağdan ve talaştan arındırın. Paslanmayı önlemek için hafifçe yağlayın.
Saklama Genellikle set olarak satıldıkları özel taşıma kutuları içinde, birbirine değmeyecek şekilde saklayın. Bu, kesici ağızların körelmesini veya kırılmasını engeller.

 

Evde/İş Yerinde Bulunması Gereken Temel Hırdavat Çeşitleri

 

Hırdavat (hardware), inşaat, tamirat ve montaj işlerinde kullanılan, alet, gereç ve yardımcı malzemelerin genel adıdır.

 

Temel El Aletleri (Küçük Ev Aletleri Hırdavat)

 

Bunlar, basit tamirat ve montaj işleri için her evde ve küçük iş yerinde bulunması gereken olmazsa olmazlardır:

  • Tornavida Seti: Düz, yıldız (Phillip), Torx gibi farklı başlıklara sahip, hem sıkma hem de sökme işlemlerinde kullanılır. Şarjlı vidalama makineleri pratiklik sağlar.
  • Çekiç: Çivi çakmak, sökme veya nesneleri düzeltmek için kullanılır. Pençeli çekiç (çivi söken) ev için idealdir.
  • Pense Çeşitleri:
    • Kombine Pense: Kesme, bükme ve sıkma işlemleri için çok yönlüdür.
    • Kargaburun: Dar alanlarda küçük parçaları tutmak ve hassas işler için kullanılır.
    • Yan Keski: Tel ve kabloları kesmek için kullanılır.
  • Ayarlı Anahtar (Kurbağacık): Farklı boyutlardaki cıvata ve somunları sıkıp gevşetmek için kullanılır.
  • Metre (Şerit Metre): Ölçüm ve hizalama için vazgeçilmezdir. (5 metrelik bir metre ev işleri için yeterlidir.)
  • Su Terazisi: Raf veya resim gibi montajlarda düzgün hizalama yapmak için gereklidir.
  • Maket Bıçağı (Falçata): Karton, halı veya plastik kesimi gibi hassas kesimler için kullanılır.
  • Alyen (Allen) Anahtar Seti: Özellikle mobilya montajında kullanılan altıgen başlıklı vidaları sıkmak için kullanılır.

 

Profesyonel ve Montaj Ürünleri

 

Daha kapsamlı işler veya profesyonel atölyeler (örneğin Oto Servis Ekipmanları) için gerekenler:

  • Matkap ve Matkap Uçları: Farklı yüzeylerde (duvar, ahşap, metal) delik açma ve vidalama işlemleri için. Şarjlı matkaplar taşınabilirlik sunar.
  • Kılavuz Pafta Seti: Yukarıda detayları verilen, vida dişi açma ve bozuk diş tamiri için.
  • Lokma Anahtar Takımı: Çeşitli cıvata ve somunlar için hızlı ve güçlü sıkma/gevşetme imkanı sunar. Oto tamir işlerinin temelidir.
  • Kaynak Makinesi: Metal parçaların birleştirilmesi için atölyelerde kullanılır.
  • Koruyucu Ekipmanlar: Güvenlik gözlüğü, iş eldiveni ve maske.
  • Vida ve Dübeller: Farklı tür ve boyutlarda, montaj işlerinin temel malzemesidir.

Main Menu